چه شرکت هایی دانش بنیان (knowledge enterprise) هستند؟
کمتر کسی است که واژه دانش بنیان را نشنیده باشد. این واژه برای افراد فعال در حوزه های مختلف کسب و کار، پژوهش و دانشگاهیان بسیار آشنا است، برای آشنایی بیشتر با مفهوم شرکت های دانش بنیان با ما همراه باشید.
شرکت دانش بنیان چیست ؟
شرکت های دانش بنیان یکی از انواع مختلف شرکت ها هستند که پایه و اساس آنها علم و دانش می باشد، این شرکت ها به ارائه محصولات و خدماتی می پردازند که مبتنی بر علم و دانش است، به بیان دیگر در بسیاری از شرکت ها سرمایه نقدی و غیر نقدی ( املاک، ماشین آلات و تجهیزات ) نقش اصلی و سرمایه اولیه را دارد اما در شرکت های دانش بنیان علم و دانش به ایفای این نقش می پردازد؛ غالبا افراد نخبه، دانشجویان و پژوهشگران، موسس و توسعه دهنده این شرکت ها هستند و در ادامه راه نقش اساسی را عهده دار می باشند.
کسب سود و ارتقاع مالی نیز مانند دیگر شرکت ها جز اهداف اصلی شرکت های دانش بنیان است، تفاوت آنها در این زمینه با دیگر شرکت ها در روش دستیابی به این هدف است؛ شرکت های دانش بنیان با ارتقاع فناوری، توسعه علمی و پژوهش در حوزه فعالیت خود در تلاش هستند تا ثروت آفرینی کنند و بازدهی اقتصادی داشته باشند؛ برای مثال بعضی از شرکت ها به اجرا و صنعتی سازی پژوهش های علمی دانشگاه ها و تجاری سازی آنها می پردازند.
از نظر قانون کدام شرکت ها دانش بنیان محسوب می شود؟
برای پاسخ به این سوال به تعریف شرکت های دانش بنیان از نظر قانون مراجعه می نماییم.
قانون حمایت از شرکت ها و موسسات دانش بنیان و تجاری سازی نوآوری ها و اختراعات در سال 1389 تصویب شد از نگاه این قانون تعریف زیر مفهوم شرکت های دانش بنیان را بیان می نماید.
از نظر قانون شرکتی دانش بنیان است که تمام ویژگی ها و خصوصیات بیان شده را داشته باشد و در این راستا فعالیت نماید.
عبارت دانش بنیان در نام شرکت یا موضوع فعالیت شرکت ها ثبت نمی گردد و یا به بیان دیگر هیچ مراحل و یا شرایطی به عنوان تاسیس شرکت دانش بنیان نداریم برای اینکه بدانیم عنوان دانش بنیان به یک شرکت اطلاق می شود یا خیر باید خدمات و محصولات و خروجی آن شرکت را بررسی نماییم.
دانش بنیان یک مجوز و گواهینامه است و هر شرکتی که تمایل به دریافت آن را دارد توسط کار گروهی مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرد و در صورت احراز شرایط و داشتن صلاحیت گواهینامه دانش بنیان برای آن شرکت صادر می گردد.
انجام امور مربوط به شرکت های دانش بنیان تحت نظارت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری انجام می شود.
این بررسی صلاحیت در دو بخش بررسی معیارهای اساسی و معیارهای عمومی صورت می پذیرد.
بعد از بررسی های لازم و دستیابی به نتایج، بر اساس معیارهایی شرکت برای اخذ رتبه در رتبه بندی شرکت های دانش بنیان مورد بررسی قرار میگیرد و براساس امتیازات کسب شده و رتبه اخذ شده از میزان حمایت ها و مزایا بهره مند می شود.
ضروری است که شرکت های متقاضی دریافت گواهی دانش بنیان در انجام امور خود از مشاورین حرفه ای و کاربلد در این زمینه استفاده نمایند زیرا ارزیابی دانش بنیان یکی از دقیق ترین ارزیابی ها می باشد.
انواع شرکت های دانش بنیان :
شرکت های دانش بنیان با در نظر گرفتن نوع مالکیت به دو دسته تقسیم می شوند، در این دسته بندی سهام دار بودن دانشگاه مورد بررسی قرار می گیرد، زیرا در برخی از موارد دانشگاه ها به عنوان موسس شرکت دانش بنیان هستند.
اگر میزان سهام دانشگاه کمتر از 50 درصد باشد شرکت دانش بنیان شرکت خصوصی قلمداد می شود و ملزم به رعایت قانون تجارت می باشد و در اداره ثبت شرکت ها ثبت می شود. چنانچه میزان مالکیت بیش از 50 درصد باشد این شرکت دانش بنیان دولتی محسوب می شود.
دیگر سهام داران شرکت های دانش بنیان افراد دیگر مانند اعضای هیئت علمی دانشگاه ها و… می توانند باشند.
اهداف شرکت های دانش بنیان :
• زمینه سازی برای استفاده حداکثری از ظرفیت علمی دانشگاه ها، مجموعه های تحقیقاتی و اعضای هیئت علمی دانشگاه ها در سراسر کشور
• افزایش میزان بهره وری اقتصادی و درآمد دانشگاه ها و واحد های تحقیقاتی و پژوهشی
• تجاری سازی نتایج پژوهش ها و تحقیقات علمی
• ایجاد تغییر و تحولات اجتماعی با بهره مندی از افراد علمی در کشور
• گسترش کار آفرینی
حوزه فعالیت شرکت های دانش بنیان :
فعالیت های شرکت های دانش بنیان شامل گستره وسیعی از فعالیت های علمی و تخصصی است؛ ارائه پژوهش در زمینه های گوناگون، ساخت و تولید کالا با فناوری بالا و تکنولوژی مدرن، تشکیل مراکز پیشرفت و گسترش کسب و کار، ارتقاع کالاها و مدرن سازی آن، زمینه سازی ورود کسب و کارها به بازار جهانی و برنامه ریزی و اجرای برنامه های گسترش کارآفرینی از نمونه های حوزه فعالیت شرکت های دانش بنیان می باشد.